14-04-2025

Uyku Biliminin Derinliklerine Yolculuk
Uykunun sadece dinlenmekten ibaret olmadığını biliyor muydunuz? Beyin sağlığımızdan bağışıklık sistemimize kadar birçok süreci etkiliyor. Bu mini test ile kendinizi deneyin:
1. Beyindeki atıkları temizleyerek bilişsel gerilemeyi önlemeye yardımcı olan uyku süreci hangisidir?
2. Uyanıklıktan uykuya geçiş süresine ne ad verilir?
3. Gün boyunca biriken ve gece uyumamızı sağlayan doğal süreç nedir?
4. Vücudun uykuya hazırlandığını gösteren fiziksel değişim hangisidir?
5. Beyin ve vücut onarımı için en derin ve onarıcı uyku evresi nedir?
Cevapları yazının sonunda bulabilirsiniz!

Tatlı Patatesin Gizli Gücü: Kanserle Savaş
Tatlı patatesin sadece kökü değil, yaprakları ve sapları da şifa kaynağı olabilir mi?
Tennessee State Üniversitesi’nden bilim insanları, tatlı patatesin genellikle çöpe atılan yaprak ve saplarının ciddi kanser savaşçıları olabileceğini keşfetti.
All-Purple adlı türün yapraklarından elde edilen özler, meme kanseri hücrelerinin %76’sını yok etti.
Carolina Ruby türü ise akciğer kanseri hücrelerinin %96’sını durdurdu.
Üstelik bazı durumlarda, bu doğal özlerin etkisi, yaygın kullanılan tamoksifen isimli ilaçtan daha güçlü çıktı!
Bu yapraklar Asya ve Afrika mutfaklarında kullanılsa da Batı dünyasında çoğu zaman atılıyor. Belki de doğanın sunduğu mucizelere tekrar göz atmanın zamanı gelmiştir.

Reflü Neden Gece Daha Kötüleşiyor?
Yatınca mide yanması artıyor mu? İşte nedeni:
1. Yerçekimi devre dışı kalıyor: Ayakta dururken mide asidi aşağıda kalır. Yatınca asit kolayca yemek borusuna kaçar.
2. Daha az yutkunma: Uyurken yutkunma azalır, bu da asidin temizlenmesini zorlaştırır.
3. Gece sindirimi yavaşlar: Mide basıncı artar, asit yukarı çıkabilir.
4. Gece atıştırmaları: Yatmadan önce yenen yemek, alkol ya da kafein reflüyü tetikler.
5. Uyku pozisyonu: Sırtüstü ya da sağ tarafa yatmak reflüyü artırabilir; sol tarafa yatmak ise azaltabilir.
6. Stres ve uyku kalitesi: Anksiyete asit üretimini artırır, kötü uyku döngüyü besler.
Çözüm mü? Sol tarafa yatın, yatmadan 2-3 saat önce yemeyi bırakın.

“Zararsız” Uykusuzluk Vücutta Yangın Başlatıyor
Bir gece uykusuz kalmak bile bağışıklık sistemini altüst edebilir.
Yeni araştırma sonuçları:
• Uyku kalitesi düştükçe iltihapla ilişkili bağışıklık hücreleri artıyor.
• Bu değişiklikler, obezitede görülen iltihap modellerine benziyor.
• Obez bireylerde etkiler daha da belirgin.
• Uyku normale döndüğünde bu olumsuz etkiler geri çevrilebiliyor.
Uyku, bağışıklık sisteminin en büyük müttefiklerinden biri.

Haftanın Tarifi: Meksika Usulü Doldurulmuş Tatlı Patates
Besleyici, doyurucu ve lezzetli!
Tatlı patates, siyah fasulye ve avokado ile dolu bu tarif; bağırsak dostu lifler, bitkisel protein ve bol antioksidan içeriyor.
Malzemeler:
• 2 büyük tatlı patates
• Zeytinyağı, tuz
• 1.5 su bardağı siyah fasulye
• 1 su bardağı mısır
• Kırmızı biber, kırmızı soğan, domates
• Kimyon, füme paprika, sarımsak tozu
• Limon suyu, taze kişniş
Üzeri için:
• Avokado (ezilmiş ya da doğranmış)
• Bitkisel yoğurt ya da hindistan cevizi bazlı krem
• Jalapeño, ekstra kişniş ve limon dilimleri

Yapılışı:
1. Tatlı patatesleri 200°C fırında 40-50 dakika pişirin.
2. Tavada sebzeleri soteleyip baharatlarla karıştırın.
3. Patatesleri açın, içini çatalla kabartın. Hazırladığınız harcı doldurun, süsleyin.
Besin Değerleri (100g için yaklaşık):
• Kalori: 400–450 kcal
• Protein: 12g
• Lif: 14g
• A vitamini: %400 Günlük Değer
• Potasyum: 800mg